Sáng ngày 27.02.2024, tại hội trường trụ sở Hội nhà văn Việt Nam đã diễn ra lễ trao giải thưởng Hội nhà văn Việt Nam năm 2023 và tổng kết đợt 1 Cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi.

Theo báo cáo, kể từ khi công bố thời gian xét giải thưởng, hội đồng xét giải Hội nhà văn đã nhận được tổng cộng 179 tác phẩm đề cử tham dự. Trong số đó, có 6 tác phẩm vượt lên để giành giải thưởng xuất sắc nhất trong từng hạng mục:

Hạng mục lý luận phê bình:

Công trình “Tự chủ văn chương và sứ mệnh tự do” của Phùng Ngọc Kiên và Đoàn Ánh Dương

Hạng mục văn xuôi:

“Từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chín”, Nguyễn Một

“Một mùa hè dưới bóng cây”, Nguyễn Tham Thiện Kế

“Tuyệt không dấu vết”, Nguyễn Việt Hà

Hạng mục thơ:

“Đồng sen tàn”, Nguyễn Phúc Lộc Thành

Hạng mục văn học thiếu nhi:

“Cá linh đi học”, Lê Quang Trạng

Đặc biệt, năm nay hội đồng chung khảo đã quyết định không trao giải thưởng Văn học dịch. Đây là một điều đáng tiếc vì sự khuyết thiếu giải thưởng đã không thể hiện được bề rộng và bề sâu của văn học dịch trong năm. Tuy nhiên, cũng cần tôn trọng quyết định của hội đồng xét giải vì chắc chắn có nhiều lý do chính đáng dẫn đến quyết định đó. Về Hạng mục tác giả trẻ, tác giả Đức Anh với tác phẩm “Nhân sinh kép: Sống hai cuộc đời” đã đạt Giải thưởng Tác giả trẻ duy nhất từ hội đồng xét giải. Nhà thơ Nguyễn Bình Phương – Phó chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam nhận xét rằng trong năm 2023 số lượng tác phẩm tham dự Hạng mục tác giả trẻ có dấu hiệu giảm sút, rất cần sự quan tâm tìm hiểu thấu đáo về hiện tượng này để tìm ra giải pháp khuyến khích hợp lý và kịp thời.

Ngoài ra, Cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi do Hội nhà văn Việt Nam tổ chức dự kiến diễn ra trong 5 năm (2021 – 2025) đã kết thúc đợt 1 (2022 – 2023) thành công rực rỡ với số lượng tác phẩm tham gia rất đông và có chất lượng cao. Ban tổ chức đã nhận được tổng cộng 246 tác phẩm (gồm 102 tác phẩm thơ và 144 tác phẩm văn xuôi) từ các tác giả ở nhiều độ tuổi trên khắp đất nước Việt Nam và rất nhiều kiều bào ở nước ngoài. Nhiều tác phẩm có phong cách viết đa dạng, sinh động, giàu mỹ cảm, sử dụng nhiều hình thức văn học mới mẻ như khoa học giả tưởng và tập trung vào những chi tiết nhỏ gần gũi với thiếu nhi, hạn chế giáo điều hay khuôn sáo.

Cuối cùng, Hội nhà văn Việt Nam trao hai Giải thưởng Nhà văn nữ ấn tượng năm 2023 cho các nhà thơ Kế Thị Kim đến từ TP. Hồ Chí Minh và nhà văn Trần Thị Trường đến từ Hà Nội.

Các giải thưởng được trao năm nay về căn bản phản ánh thực trạng sáng tác trong năm 2023. Các tác phẩm đạt giải thưởng đã thể hiện được “bản lĩnh” sáng tác của người viết, dám thể hiện tính cá nhân và thế giới quan của riêng mình cũng như áp dụng linh hoạt nhiều hình thức văn học phong phú, không bị gò bó vào những khuôn mẫu cũ. Đồng thời, các giải thưởng được trao cũng thể hiện được “bản lĩnh” của hội đồng xét giải: giữ vững một quan điểm cởi mở đối với sự mới mẻ trong văn học và lựa chọn những tác phẩm xuất sắc nhất thể hiện được tinh thần thi ca của thời đại.

(Bài và ảnh: Trần Quỳnh Hoa)