Vài nét về tác giả:
Tác giả Hà Sương Thu, sinh năm 1987, quê tại Thượng Giáo, Ba Bể, Bắc Kạn. Chị là hội viên Hội VHNT tỉnh Bắc Kạn và Hội VHNT các DTTSVN. Chị đã có bài đăng trên các tạp chí trung ương và địa phương: Tài Hoa Trẻ, Văn nghệ quân đội, Báo Bắc Kạn, tạp chí văn nghệ Ba Bể… Hiện chị công tác tại Trường PTDTNT THCS Pác Nặm, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn.
Các tác phẩm in chung và riêng: Từ ngực núi Hoa (2018), Rừng biên cương hoa nở (2016; 2022) Mạch nguồn Phja Bjóoc (2017), Tuyển tập văn học Bắc Kạn 2015-2021
Giải thưởng:
– Giải thưởng VHNT năm 2018 của Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam (Khuyến khích)
– Giải Nhì truyện ngắn viết về đề tài Xây dựng nông thôn mới Bắc Kạn (Giai đoạn 2018-2020)
Thơ là tiếng nói, là lời tâm sự, là nỗi niềm và là dấu ấn riêng của mỗi cá nhân. Với tôi sáng tác thơ chính là để giãi bày tâm sự những điều ta thấy, ta nghe, ta cảm nhận và dự cảm về những điều trong cuộc sống xung quanh mình. Chính vì thế qua thơ tôi bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những hình ảnh về tình yêu đôi lứa, tình cảm gia đình, quê hương, phong tục tập quán vùng miền núi Bắc Kạn. Và nó cũng chính là lời chất chứa những ưu tư, tâm sự của người con gái luôn luôn cảm thấy có những nỗi cô đơn vây bủa. Thay lời muốn nói cũng là lời tâm sự: Muốn được yêu, muốn được thấu hiểu và hơn hết là mong muốn mọi người sẽ biết đến những bản sắc văn hóa, phong tục tốt đẹp của người Nùng, Tày miền núi quê hương Bắc Kạn thông qua thơ của Hà Sương Thu.
QUA TRUNG DU
Ngan ngát hương chè xanh triền dốc
Qua trung du gọi mời
Linh Sơn ơi
Hoa ổi thơm trắng nõn.
Rừng cọ thao thiết tiếng chim.
Nhịp nắng chiều đủ nghiêng ô lán nhỏ
Nhành cọ non nét vẽ xanh non
Suối vẫn trong veo, ơ kìa cô gái
Những búp chè xanh nuôi mơ ước quê mình
Qua ngõ ngỏ tiếng sao chè rộn rã
Bàn tay em xanh như búp chè xanh.
Ngày mai đây, nơi mình khôn lớn
Hoa ổi thơm vẫn ngát đất trung du
Ấm nước chè hương lên từ đất sỏi
Để con đường rợp bóng mát em thơ.
2023
RƯNG RƯNG NÚI
Vẽ một vòng xanh trên núi
Đeo túi nải hái mác mjầu (*)
Sườn thung trắng, tiếng chim rừng lảnh lót
Gặp em, cô gái núi
hát vang xa
Những chùm quả chín mọng trên nương
Ngọc ngà như hòn cuội
Như da em trắng ngần
Như Khuổi Luông lặng lẽ
Mó nước Nà Hai
Rưng rưng bao phận người nửa đời nơi phồn hoa đô hội
Chẳng nơi đâu như núi quê mình
Trong lành yên ả
Như đôi mắt ta đã hẹn nhau ăn đời ở kiếp.
Những bông lúa chờ đợi
Óng ả trĩu cành, thoăn thoắt tay em
Bờ nương chùm mác mjầu mọng trắng
Như những ngón tay xinh.
2023
* Mác mjầu: Một loại quả rừng, có tính ngọt
LỜI RU NOỌNG NÒN
Ứ… noọng nòn… nòon đắc noọng nòn đí
Nòn tắng pí âu qua, nòn tắng á âu luồm…(*)
Vạt nương nhà mình bây giờ có còn con muỗm?
Cánh đỏ nâu ở cum lúa mẹ gánh về
con muỗm để dỗ dành khi con khóc
Hay muỗm đã bay vào cổ tích… hóa lời ru
Góc nhà có quả dưa
Như em bé lẳn tròn, mũm mĩm
Con thường địu để bắt chước tiếng ru của người lớn
Cũng là cách tự ru mình mỗi lần thiếu vắng ấm êm
Mẹ còn bận trỉa bắp trên nương
Từng đọt măng khắp rừng trắng nõn.
Con vắt to tròn lăn kềnh sau bụi cỏ
cán cuốc, đường cày mẹ vẽ thành hoa
Ông nằm ở chiến trường bà kể chuyện con nghe
Thành ánh trăng, sáng soi đường Việt Bắc
Khi đất nước mình hết giặc
Tiếng ru trên nương, con muỗm lại bay về.
Nương sắn, nương khoai cũng thành hình con muỗm
Chở lời ru ngan ngát phía vườn nhà.
Cọng hành xanh, vài lát sắn nhỏ
Qua mùa giáp hạt, nuôi con lớn đi xa.
2023
* Trích lời ru em bé của dân tộc Tày.
DỊU DÀNG ÁO CÓM
Có những ngày thu dịu dàng áo cóm
Tím xôn xao nhành cọ đỉnh Pù Luông.
con nước lênh lênh.
Ngược dòng sông Mã
Và em ngược tôi như nước ngược dòng.
Em đã “tằng cẩu” chưa? tôi vẫn tự hỏi lòng
Nhịp bước khoan thai, điệu đàng e ấp
Nụ cười bẽn lẽn rơi vào trong đất
Đất xanh…
Xanh lên chiếc áo cóm quê mình.
Nhịp múa xoè em đưa mắt nhìn anh
Tay ngượng ngùng bởi màu da em trắng nõn
Inh lả ơi… vòng tay ôm trọn
Cả đất trời như hoà nhịp chung nhau.
Này em ơi! Đừng cố bước thật mau
Anh chỉ xin chút hương… tà áo cóm
Biết ngày mai em có còn xuống chợ
Để anh biết tìm em ở nơi đâu.
HOA MÀU XANH NỞ GIỮA THUNG XANH
Trong khu vườn tiếng chim queng quý đã thôi hót nơi nao.
Qua bảy ngọn núi chon von chưa mùa xuân đã bời bời xanh lúa.
Hoa màu xanh mọc giữa thung xanh.
Xôi ngũ sắc gọi con chim lành về đậu.
Này vía hỡi!
Có thương quê, thương núi thì về.
Giữa rừng thẳm mây mờ che sương gió
Quả mác tém thì rụng
Con chim "pò ơi " vẫn khắc khoải rừng già.
Mẹ lên rẫy trỉa ngô.
Cha thục ngựa đường cày trùng trùng núi đỏ
Cây bjóoc mạ lặng lẽ những ngón chân trần bấm vào vách đá
mà vực lên mùa vàng.
Em gái nhỏ hát giữa đại ngàn bài ca người ra trận.
Anh ở đâu? Đường hành quân đánh giặc.
Hay trên đỉnh Trường Sơn quanh năm Đông nắng Tây mưa?
Dọc chiến hào hàng triệu trai tráng.
Những lá thư rơi rụng dọc đường
Anh ở đâu, thì về vía hỡi!
Người núi ta có áo chàm buộc vía.
Câu then, câu lượn giữ vía trong nhà.
Chỉ xin tháng bảy.
Về đi vía hỡi!
Hoa màu xanh nở giữa thung xanh!
RUNG RENG HOA MẬN ĐẦU SÀN
Em chạm vào mùa bằng bông lúa xanh thơm mùi con gái.
Nụ cười như hoa nở trên môi thiếu nữ Dao tiền.
Lung linh ngọn núi hoa mận trắng
Điểm trên sắc áo chàm trong buổi chợ phiên.
Có ới!
Khúc Páo dung bồi hồi ru trên ngực em
Lời thiết tha tim em như ngây dại.
Tiếng khèn quẩn quanh cùng câu hát,
Lời em thơ và mẹ già như chồi non đơm trên đất cằn
Bản em!
Ngọn nước ruộng bậc thang,
Trập trùng như muôn ngàn con thác man miên bay qua chân núi.
Sắc tím chiều mơ hồ không gian rợn ngợp hoa hồng.
Em nắm tay anh.
Ngọn núi xanh như cái nhìn của người con gái lần đầu biết hò hẹn.
Tay trắng củ măng
Em ngượng ngùng xếp những đồng bạc trắng trên ngực.
Mẹ nhuộm váy thêu hoa.
Con gái Dao lớn lên theo luống cuốc luống cày.
Chàng trai Dao phăm phăm dáng hình vỡ núi
Mùa xuân chén rượu mật ong.
Những cuộc tương phùng say mềm môi mắt.
Núi ngả nghiêng.
Con gái Dao không biết làm dáng
Chỉ lời chân thật.
Chờ con trai xuống chợ
Rung reng hoa mận đầu sàn
RẠC GẦY BÓNG NÚI
Câu lượn rạc gầy bóng núi
Trời trở mình...
Gió rít qua mái lá, gầm sàn ngựa khớp
Nệm bông lau... có đủ ấm?
Mùa đông!
Ngập ngừng,hương bưởi nồng nàn
Bóng áo chàm thấp thoáng sau tiếng lượn vừa dứt.
Chàng trai với cây đàn tính,
Lẫn vào sương.
Thương em
Đêm đêm Mé quay sợi xe chỉ,
và tiếng thoi là những âm thanh ồn ã... thúc giục.
Đôi mắt đượm buồn.
Con mèo trườn qua mái nhà với tiếng gào xé nát.
Bên bếp lửa,
em lặng mình cời than.
Nỗi bỏng luồn qua ngực.
Ngoài vườn xào xạc ánh trăng
Những bông dong riềng như nằm im chờ đợi
Mỏng đỏ cánh chuồn,
Thao thức.
Đi hết bậc thang.. .
Em vấp vào anh rạc gầy câu lượn
Mái sàn nghiêng nghiêng nghiêng.
CHỢ PHIÊN
Chợ phiên lắng trong sương núi
bập bềnh men rượu cay cay
Mặt trời em đôi má đỏ
Đôi má mùa xuân mây bay
Em mỉm cười, lù cở ngũ sắc
Sợi lanh xe trên tay gầy
chàng trai nào vừa cười vừa hát
dệt câu chuyện tình yêu bên bát rượu ngô đầy.
Trong tinh sương
Có bàn tay chạm môi sau làn khói mỏng
Để được nhìn em thật lâu
mùa xuân qua đôi má.
Tiếng hát trên tầng đá sắc
Xà cạp còn lằn vết bởi cuộc trốn đêm qua
sương núi đã tan
mà chợ phiên...
Tiếng khèn còn gọi bạn.
LỦNG QUANG
Suối Lủng Quang mượt dài như tóc mế
tuôn chảy cả bốn mùa.
Rì rầm thác đổ
xõa mây.
Em ngồi câu chiều nay,
con bống, con “cạo”
Quẫy ánh vàng
tung trời sóng trắng.
Rừng trúc cây nào cũng thẳng
“Hai Lủng Quang cốc mạy khoang Cúng Giè”
chân trần cô gái Nùng khỏa nước
thao thiết cả trời trăng.
Đất rung bởi tiếng cười cô gái hái măng
quả mác mjầu giờ cũng tròn xoe mắt hái.
Trắng lúc lỉu cả sườn thung.
Túi mế đựng gì?
mà con thấy mùi thơm hương nếp
Hạt cười trong mắt vải
Nức lên mấy dặm đường
Suối Lủng Quang
Cho người đi xa biết tìm về
Rồi ai cũng nhớ
“Trúc thì cây nào cũng thẳng”
MÊNH MANG MỘT CUỘC RONG CHƠI
Khi những cơn mưa về trên phố núi.
Ào ạt sắc hương mây trắng lẫn trời
Ta đi từ khi còn mờ đất.
Nồng nàn hoa cháy trong sương rơi.
Mùa thu thì thào thao thiết gió.
Trong veo biêng biếc ánh nhìn.
Anh nói lời ăn năn trong hẹn hò đêm cuối.
Kí ức lẩn khuất nỗi niềm
Ta một mình say với ánh trăng
Kẻ miên man trong du mộng đời mình.
Hành quân qua kiếp lá
Mỏng manh.
Ta họa lòng với núi sông
Khắc lên bóng hình cây cỏ.
Ẩn số cuộc vui.
Ta -từ rừng ra phố
Mênh mang một cuộc rong chơi.
ĐÀN TRỜI
Mẹ bảo những em bé núi sinh ra từ tiếng đàn trời.
Qua bảy núi, ba sông mới thành mầm thành hạt.
Tiếng cười lanh lảnh
Địu trên lưng mà lớn
Từ những vuông thổ cẩm của bà.
Những em bé có chiếc bớt màu xanh
Trên lưng mẹ, nguấy chàm dưới ánh trăng vàng ruộm,
thơm mùi cỏ cây.
Cha mẹ chúng nói với nhau bằng ngôn ngữ không lời.
Bằng tiếng tính dặt dìu trong những đêm sương.
Và câu lượn tầng tầng lớp lớp.
Lời đàn thương nhau qua những thác những ghềnh.
Qua suối sông, qua những đá tai mèo
Và đàn hát yêu thương cội nguồn, gốc rễ
Nuôi lớn hạt mầm qua những tháng năm
Em bé núi có bàn tay chắc như gỗ lim
Những óng ả nâu qua đôi mắt như ngôi sao cuối rừng.
Tóc như suối Hoa
Ngực căng đón gió
Và nghêu ngao hát
Lời đàn từ những đêm trăng.
