• Đọc theo cách của bạn
  • Bàn tròn & Chuyên đề
  • Không Gian Văn Học Số
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam
Sign In
  • TRANG CHỦ
  • NHÀ VĂN & CUỘC SỐNG
    • Chân Dung Cuộc Sống
    • Đối Thoại Với Cuộc Sống
    • Nhà Văn Với Nhà Trường
  • NHÀ VĂN
    • Góc Nhìn Nhà Văn
    • Tác Giả Mới
    • Không Gian Văn Học Số
  • VĂN THƠ TRĂM MIỀN
    VĂN THƠ TRĂM MIỀN
    Show More
    Top News
    HỢP ĐỒNG HÔN NHÂN
    1 Tháng 8, 2024
    Thơ Nam Thanh
    29 Tháng 8, 2024
    Truyện ngắn Trần Thị Hồng Anh
    18 Tháng 3, 2025
    Latest News
    Thơ thiếu nhi Huyền Nhung
    28 Tháng 5, 2025
    Thơ Lý Hữu Lương
    28 Tháng 5, 2025
    Thơ Nguyễn Đức Toàn
    28 Tháng 5, 2025
    Truyện ngắn Viên Nguyệt Ái
    12 Tháng 5, 2025
  • TIN VẮN HỘI NHÀ VĂN
    TIN VẮN HỘI NHÀ VĂNShow More
    Nhà văn Khuất Quang Thụy qua đời

    Nhà văn Khuất Quang Thụy qua đời chiều 5/3, sau thời gian…

    3 Min Read
    Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23: “Tổ quốc bay lên” tổ chức ở Hoa Lư – Ninh Bình

    Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 mang chủ đề “Tổ quốc…

    7 Min Read
    Nhìn lại quá trình công tác văn học của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2024

    Ngày 12/12/2024, tại trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam đã diễn…

    12 Min Read
    Khai mạc Kỳ họp thứ IX Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam

    Tagline

    3 Min Read
    Tiểu thuyết Việt Nam
    Toạ đàm thảo luận sách: TIỂU THUYẾT VIỆT NAM HIỆN ĐẠI 1925 – 1945: KHAI SINH VÀ TIẾN TRÌNH

    Viện Pháp tại Hà Nội và Nhà xuất bản Tri thức xin…

    9 Min Read
  • BẠN ĐỌC & LIÊN HỆ
Reading: Về một bài thơ khắc trên bia đá ở đảo Cồn Cỏ
Share
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt namTạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam
Font ResizerAa
Tìm kiếm
  • TRANG CHỦ
  • NHÀ VĂN & CUỘC SỐNG
    • Chân Dung Cuộc Sống
    • Đối Thoại Với Cuộc Sống
    • Nhà Văn Với Nhà Trường
  • NHÀ VĂN
    • Góc Nhìn Nhà Văn
    • Tác Giả Mới
    • Không Gian Văn Học Số
  • VĂN THƠ TRĂM MIỀN
  • TIN VẮN HỘI NHÀ VĂN
  • BẠN ĐỌC & LIÊN HỆ
Have an existing account? Sign In
Follow US
© 2024 Hội nhà Văn Việt nam I✦I Hợp tác & phát triển bởi VietNet Ltd
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam > Blog > NHÀ VĂN > Góc Nhìn Nhà Văn > Về một bài thơ khắc trên bia đá ở đảo Cồn Cỏ
Góc Nhìn Nhà Văn

Về một bài thơ khắc trên bia đá ở đảo Cồn Cỏ

Trần Quỳnh Hoa
Last updated: 6 Tháng 8, 2024 3:43 chiều
Trần Quỳnh Hoa
Share
SHARE

Nguyễn Duy Xuân

Trong một bài viết của mình trên trang cá nhân, PGS. TS Ngô Minh Oanh (nguyên Trưởng khoa Sử ĐHSP TP Hồ Chí Minh) kể về chuyến đi thăm đảo Cồn Cỏ ở Quảng Trị. Tác giả đăng kèm hình ảnh tấm bia đá đặt nơi đảo nhỏ anh hùng, trên bia có khắc bài thơ của cố nhà thơ Hồ Khải Đại.

Nguyên văn bài thơ khắc trên bia: “Sóng gọi hồn tôi về đảo nhỏ/ Đảo nhỏ kiên cường Cồn Cỏ ta ơi/ Chiến hạm nổi lên bốn bề sóng gió/ Những trái tim như ngọc sáng ngời”.

Đọc bài thơ khắc trên bia, PGS. TS Ngô Minh Oanh tỏ ý băn khoăn: “Không biết BTC khi khắc bài thơ này có xin phép tác giả Hồ Khải Đại và nhà thơ có biết không, vì nếu tác giả muốn kế thừa câu thơ của Tố Hữu thì nên để trong ngoặc kép, hoặc nên chăng chọn một bài thơ khác tiêu biểu và thuyết phục hơn để tôn vinh đảo Cồn Cỏ!?”

Sau khi đọc tút của PGS. TS Ngô Minh Oanh, tôi cũng bị cuốn vào câu cuối bài thơ khắc trên bia đá cùng điều trăn trở của nhà sử học có tâm hồn thi ca. Liệu đây có phải là sơ suất của nhà thơ Hồ Khải Đại hay của người tạc bia khi quên không đặt câu thơ cuối trong ngoặc kép?

Tôi biết đến nhà thơ Hồ Khải Đại từ những năm chống Mỹ cứu nước nhưng cũng không có nhiều thông tin về cuộc đời và sự nghiệp thơ ca của ông – một nhà thơ chiến sĩ, thuộc thế hệ lão thành đã có nhiều đóng góp cho nền thơ ca cách mạng Việt Nam.

Thông tin về tác phẩm của ông trên Internet cũng rất ít ỏi. Tôi gõ cả bài thơ khắc bia đá ở Cồn Cỏ để tìm kiếm trên Google nhưng cũng không có thông tin gì khác ngoài một số bài viết (cả trước và sau khi nhà thơ mất – 18 tháng 2/2015) có trích dẫn bài thơ (hay một khổ thơ?) này của Hồ Khải Đại.

Trong bài “Cồn Cỏ – ‘ngôi sao lửa’ hóa ‘làng đảo xanh’” đăng báo Hà Tĩnh ngày 1/9/2014,[1] tác giả Phan Thế Cải viết: “Sóng gọi hồn tôi về đảo nhỏ/ Đảo nhỏ kiên cường Cồn Cỏ ta ơi/ Chiến hạm nổi lên bốn bề sóng gió/ Những trái tim như ngọc sáng ngời” (tác giả bài viết tạm gọi đây là bản 1).

Trong ghi chép “Về với Cồn Cỏ” đăng trên báo Quân khu 4, ngày 30/6/2019, [2] tác giả Hồ Lĩnh viết: “… Sóng gọi hồn tôi về đảo nhỏ kiên cường/ Cồn Cỏ ta ơi chiến hạm nổi lên bốn bề sóng gió/ Những trái tim như ngọc sáng ngời” (bản 2).

Bản của Nguyễn Ngọc Chiến trong bài “Xuân Diệu và bài thơ dang dở về Cồn Cỏ”, [3] đăng báo Văn nghệ, 3/5/2019: “Sóng gọi hồn ta về đảo nhỏ/ Đảo nhỏ anh hùng Cồn Cỏ ta ơi/ Chiến hạm nổi bốn bề sóng gió/ Mang những trái tim vàng ngọc chói ngời” (bản 3).

Trong bài “Đảo thép Cồn Cỏ (bài 1)” đăng báo Quân đội Nhân dân ngày 29/5/2010, [4] hai tác giả Hoàng Tiến – Quang Thái viết: “Ngay từ hồi còn là học sinh, tôi đã từng được nghe nhiều lần bài thơ của Hồ Khải Đại viết về đảo Cồn Cỏ trong những năm chiến tranh: “Sóng gọi hồn ta về với đảo nhỏ/ Đảo nhỏ anh hùng Cồn Cỏ ta ơi/ Chiến hạm nổi bốn bề sóng gió/ Mang trái tim vàng ngọc chói ngời!” (bản 4).

Tác giả, nhà thơ Ngô Minh trong ghi chép “Dưới tán bàng vuông Cồn Cỏ”, đăng báo Công an thành phố Đà Nẵng, 17/08/2010 [5] cũng viết: “Sóng gọi hồn ta về với đảo nhỏ/ Đảo nhỏ anh hùng Cồn Cỏ ta ơi/ Chiến hạm nổi bốn bề sóng gió/ Mang trái tim như ngọc chói ngời!” (bản 5).

Nhận xét chung: trong các bài viết nói trên, văn bản thơ Hồ Khải Đại được các tác giả chép lại có sự khác biệt về câu chữ. Bản 2 của Hồ Lĩnh so với bản 1 của Phan Thế Cải chỉ còn 3 câu, câu 4 không thay đổi: “Sóng gọi hồn tôi về đảo nhỏ kiên cường/ Cồn Cỏ ta ơi chiến hạm nổi lên bốn bề sóng gió/ Những trái tim như ngọc sáng ngời”. 

Về các chi tiết bất hợp lý trong bản 1 và bản 2: Câu “Chiến hạm nổi lên bốn bề sóng gió”, chữ “lên” không phản ánh đúng hình tượng Cồn Cỏ anh hùng. Trong chiến tranh chống Mỹ, Cồn Cỏ kiên cường được ví như một chiến hạm nổi không bao giờ chìm trước bom đạn hủy diệt ác liệt của quân thù. Việc thêm chữ “lên” đã làm thay đổi hoàn toàn hình tượng thơ. Cồn Cỏ được tác giả ví như chiến hạm, đâu phải là chiến hạm thật để mà… nổi lên hay lặn xuống giữa “bốn bề sóng gió”. Hồ Khải Đại – một nhà thơ, chiến sĩ đã từng trải qua những năm tháng ác liệt của chiến tranh chắc chắn hiểu rất rõ điều đó.

Câu 4 ở bản 1 và bản 2 giống nhau, hoàn toàn trùng khớp với câu thơ trong bài thơ Mẹ Tơm của Tố Hữu: “Những trái tim như ngọc sáng ngời”. Câu hỏi đặt ra ở đây là nhà thơ Hồ Khải Đại có mượn thơ Tố Hữu không? Thật tiếc, chúng tôi không có bản gốc của Hồ Khải Đại để đối chiếu. Có điều chắc chắn, nếu mượn thơ Tố Hữu, nhà thơ Hồ Khải Đại cũng không ngây thơ đến mức “quên” đặt trong dấu ngoặc kép.

Xem xét các văn bản 3, 4, 5 thì câu hỏi trên có lẽ đã có lời đáp. Hồ Khải Đại không mượn thơ Tố Hữu. Tuy nhiên cả ba bản này đều có sự khác nhau về từ. Bản 3 Nguyễn Ngọc Chiến chép: “Mang những trái tim vàng ngọc chói ngời”. Bản 4 của Hoàng Tiến – Quang Thái: “Mang trái tim vàng ngọc chói ngời!”. Bản 5 của Ngô Minh: “Mang trái tim như ngọc chói ngời!”.

Ngoài ra các chi tiết khác lệch nhau sau đây giữa các bản chép bài thơ cũng cần phải được làm rõ: “về đảo nhỏ” hay “về với đảo nhỏ”?; “đảo nhỏ kiên cường” hay “đảo nhỏ anh hùng”?.

Tạm thời có thể kết luận, trong 5 bản trích thơ Hồ Khải Đại, các bản 3, 4, 5 so với các bản 1, 2 có nhiều điểm khác biệt và có lẽ gần với nguyên tác của Hồ Khải Đại hơn.

Rất mong các nhà nghiên cứu, người thân và bạn bè của nhà thơ Hồ Khải Đại lên tiếng để trả lại sự chính xác cho bài thơ khắc trên bia đá đặt ở Cồn Cỏ – nơi được coi là biểu tượng cho ý chí ý kiên cường và lòng quả cảm của dân tộc Việt Nam, hai lần được tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân – một địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Nguyễn Duy Xuân

Nguồn tham khảo:

[1] (https://baohatinh.vn/xa-hoi/con-co-ngoi-sao-lua-hoa-lang-dao-xanh/85687.htm)

[2] (http://baoquankhu4.com.vn/quoc-phong-an-ninh/ve-voi-con-co.html)

[3] (http://baovannghe.com.vn/xuan-dieu-va-bai-tho-dang-do-ve-con-co-19095.html)

[4] (https://www.qdnd.vn/phong-su-dieu-tra/phong-su/dao-thep-con-co-bai-1-449922)

[5] https://cadn.com.vn/duoi-tan-bang-vuong-con-co-post16201.html

More Read

Vịn thơ để sống và truyền cảm hứng
ẤN TƯỢNG VỀ MỘT BẬC LƯƠNG Y – CƯ SĨ GIỮA ĐỜI THƯỜNG
GIÁO SƯ LÊ VĂN LAN – TRÍ TUỆ VƯỢT THỜI GIAN
Ngọn đuốc xanh cho mọi nền văn hóa– Phát hiện mới về Hồ Chủ tịch qua tập thơ “ÁNH DƯƠNG CÒN MÃI”
Nhớ anh Lân Cường
TAGGED:Nguyễn Duy Xuân
Share This Article
Twitter Email Copy Link Print
Previous Article Tiếng đêm
Next Article Thơ Kim Chuông

Bài nổi bật

Thơ Lý Hữu Lương

Lý Hữu Lương sinh năm 1988 tại Kiên Thành – Trấn Yên – Yên Bái, dân tộc Dao. Hiện anh…

By Đường Uyên 6 Min Read
Tác phẩm của Maria Filipova-Hadzhi, Bulgaria

Nữ tác giả Maria Filipova-Hadzhi sinh năm 1954 tại làng Sitovo…

17 Min Read
Xét tặng danh hiệu Nghệ nhân tại Hà Nội lần 4: Dấu hỏi về tính minh bạch

Trong lần thứ tư xét tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú…

11 Min Read

Tác giả

Võ Thị Xuân Hà 1 Article
Nhà văn Võ Thị Xuân Hà sinh tại Hà Nội.…
Sao Khuê 3 Articles
Chia sẻ một chút thông tin về bạn. Những thông…

Ý kiến

Ra mắt rạp chiếu phim dành riêng cho điện ảnh sáng tạo tại Hà Nội

Sáng ngày 26/5/2025, tại Complex 01 phố Tây Sơn, Hà…

30 Tháng 5, 2025

GÓC TRỜI QUÊ XỨ SỞ  SƯƠNG MÙ

Tham gia trại sáng tác Đà…

30 Tháng 5, 2025

Thơ Nguyễn Khang

Ta vẫn viết mỗi ngày trên…

29 Tháng 5, 2025

Thơ Đào Hồng Tử

Con không biết/ có một mảnh…

29 Tháng 5, 2025

Thơ thiếu nhi Huyền Nhung

Tác giả Huyền Nhung tên thật…

28 Tháng 5, 2025

You Might Also Like

Chân Dung Cuộc SốngĐối Thoại Với Cuộc SốngGóc Nhìn Nhà Văn

Tọa đàm về liên kết ba “nhà”: nhà văn, nhà xuất bản, nhà in

Ngày 21/4/2025, tại trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam đã diễn ra tọa đàm…

8 Min Read
Góc Nhìn Nhà VănThơ

Nét đẹp nhẹ nhàng “ Ngày ấy và bây giờ” của nhà thơ Nguyễn Đình Ảnh

Hành trình năm năm để hoàn thiện một bài thơ, có quá dài hay không?

14 Min Read
Góc Nhìn Nhà VănThơ

DẤU ẤN LỊCH SỬ VĂN HÓA VÀ TÌNH YÊU TRONG TRƯỜNG CA BƯỚC GIÓ TRUYỀN KÌ CỦA NHÀ THƠ PHAN HOÀNG

Trường ca Bước gió truyền kì của nhà thơ Phan Hoàng, được xuất bản năm 2016…

23 Min Read
Góc Nhìn Nhà VănThơ

Về Tập thơ 1-2-3 LỐI SEN SƯƠNG của Vũ Thanh Thủy

Biết em là nhà văn, từng viết nhiều thơ và truyện ngắn; biết em là phụ nữ…

17 Min Read
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam

TỔNG BIÊN TẬP: TRẦN ĐĂNG KHOA

Phó tổng biên tập: Nhà văn VŨ ĐẢM
Đặc trách website: Nhà văn KIỀU BÍCH HẬU

Ban biên tập: NGUYỄN CHU NHẠC, NGUYỄN HỮU HÀ, BÙI HOÀNG TÁM, HOÀNG ANH SƯỚNG, LÊ VĂN VỴ
Giấy phép xuất bản: 232/GP-BTTT ngày 27/4/2021

Tòa soạn: Số 9 Nguyễn Đình Chiểu, Hai Bà Trưng, Hà Nội
✦Email: [email protected]
✦Tel: 094 735 8999

Văn phòng đại diện tại Bắc miền Trung: LÊ VĂN VỴ
Địa chỉ: Đông Tiến – Thạch Trung – Tp. Hà Tĩnh – Tỉnh Hà Tĩnh   Tel: 0964981345 

Văn phòng đại diện tại Thành phố Hồ Chí Minh: PHẠM HÙNG PHONG
Địa chỉ: Golden King Tower, 15 Nguyễn Lương Bằng – PMH – Q. 7 – Tp. Hồ Chí Minh Tel: 028 710 88879

Văn phòng đại diện tại Tiền Giang: TRẦN ĐỖ LIÊM
Địa chỉ: Số 744 Lý Thường Kiệt – Phường 5 – Tp. Mỹ Tho – Tiền Giang  Tel: 0913962863

Văn phòng đại diện tại Bạc Liêu: LÊ THANH QUANG
Địa chỉ: 44 Phạm Ngọc Thạch- P.1 – Tp. Bạc Liêu  Tel: 0939269779

News

  • BÀI NỔI BẬT
  • NHÀ VĂN & CUỘC SỐNG
  • TIN VẮN HỘI NHÀ VĂN
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam © 2024 I✦I Hợp tác & phát triển bởi VietNet Ltd
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?