I.B
Trong năm năm vừa qua, hàng loạt các báo, tạp chí in phải đóng cửa, trước xu thế mạng xã hội lên ngôi, mỗi người đều như một phóng viên tự do, độc lập phát triển “tờ báo” của chính mình. Nhưng giới văn chương nói riêng, vẫn đau đáu khát khao giữ gìn một tờ tạp chí văn chương đúng nghĩa, phát hành đều đặn, được cầm trên tay khi mới in, thơm mùi mực, hôi hổi những dòng văn của mình và đồng nghiệp…
Thời gian gần đây, trước thông tin tạp chí Nhà văn & cuộc sống tạm thời đóng lại chưa phát hành tiếp, nhiều văn nhân đã tìm đến nhà thơ Trần Đăng Khoa (Tổng Biên tập tạp chí Nhà văn & cuộc sống) để nài ông hãy giữ lại một tờ tạp chí là nơi bao văn nhân gửi gắm đứa con tinh thần tâm huyết của mình. Nhà thơ Vũ Quần Phương còn nói: “Trong số ít các tạp chí văn chương còn sống sót đến nay thì tạp chí Nhà văn & cuộc sống là tạp chí được anh em văn chương tin cậy lắm. Khoa đừng bỏ nó đi nhé. Phải tìm người kế cận, kể cả khi các cây bút qua đời thì tạp chí vẫn phải sống mãi…”
Cũng có gợi ý rằng, kể cả khi tạp chí Nhà văn & cuộc sống không thể trụ lại theo cách cũ, với giấy phép được cấp của Bộ Thông tin & Truyền thông (cũ) thì vẫn có cách mới để ra một tạp chí văn chương làm đất diễn cho các văn nhân, như cách ấn phẩm Đường văn đang làm.
Vậy một tờ tạp chí văn chương muốn tồn tại và phát triển trong bối cảnh báo chí in đang suy tàn cần phải thế nào?
Tạp chí đó cần thay đổi mô hình hoạt động, xác định tạp chí là một doanh nghiệp kinh doanh, tận dụng công nghệ số, và tạo ra giá trị đặc biệt cho độc giả. Dưới đây là một số chiến lược khả thi:
1. Chuyển đổi số & đa nền tảng
Phát triển phiên bản số: Không chỉ dừng lại ở bản in, tạp chí cần có website, ứng dụng di động, hoặc phát hành trên Kindle, PDF trả phí.
Tích hợp nội dung trên mạng xã hội: Sử dụng Facebook, YouTube, TikTok, và Podcast để tiếp cận độc giả trẻ.
Tạo cộng đồng trực tuyến: Một diễn đàn hoặc nhóm Facebook để độc giả và tác giả trao đổi, giúp tăng độ trung thành với thương hiệu tạp chí.
2. Kết hợp mô hình kinh doanh linh hoạt
Tạo hệ thống thành viên trả phí (Subscription): Như The New Yorker của Mỹ, Kavishala của Ấn Độ, có các gói nội dung đặc biệt cho độc giả trung thành.
Gây quỹ từ cộng đồng (Crowdfunding): Kêu gọi sự hỗ trợ từ những người yêu thích văn chương qua Patreon hoặc các nền tảng tài trợ.
Tổ chức sự kiện & Workshop: Mở các khóa học viết lách, giao lưu tác giả, hoặc tổ chức thi viết để tăng doanh thu.
Hợp tác với thương hiệu: Các nhà xuất bản, công ty sách, hoặc nhãn hàng có cùng nhóm khách hàng có thể tài trợ nội dung.
3. Cá nhân hóa & Tạo nội dung độc quyền
Chọn chủ đề độc đáo, mang tính thời đại: Các vấn đề xã hội, văn hóa, AI trong văn học, v.v.
Ứng dụng AI trong sáng tác & biên tập: Dùng AI để gợi ý ý tưởng, biên tập bài viết hoặc tạo trải nghiệm đọc thông minh hơn.
Xu hướng sách nói & Podcast: Biến nội dung văn chương thành audiobook, podcast để tiếp cận nhóm khách hàng mới.
4. Kết nối với cộng đồng & Nhà tài trợ
Hợp tác với trường học & tổ chức văn hóa: Tổ chức cuộc thi viết, giao lưu để mở rộng ảnh hưởng.
Bán sách & sản phẩm liên quan: Nếu tạp chí có nhiều nội dung đặc sắc, có thể biên tập thành tuyển tập và xuất bản.
Ngày nay, tạp chí văn chương không thể sống theo mô hình cũ mà phải mở rộng ra đa nền tảng, sáng tạo mô hình kinh doanh mới và tận dụng công nghệ để kết nối với độc giả. Nếu kết hợp tốt giữa văn hóa đọc truyền thống và công nghệ số, tạp chí có thể phát triển mạnh mẽ.
