Vài nét về tác giả:
Tác giả Dương Khâu Luông, dân tộc Tày, quê tại Bản Hon, xã Bành Trạch, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Hội VHNT các DTTS Việt Nam và Hội VHNT tỉnh Bắc Kạn. Ông cũng là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bắc Kạn. Hiện ông sống tại thị trấn Chợ Rã, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn.
Ông đã xuất bản 11 tập thơ; đạt 9 giải thưởng văn học (Trung ương và địa phương); và được tặng 3 Kỷ niệm chương vì sự nghiệp (VHNT Việt Nam, VHNT các DTTS Việt Nam, Mỹ thuật Việt Nam).
Bận bịu với công tác quản lý trên cương vị là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật của tỉnh miền núi Bắc Kạn, nhưng nhà thơ Dương Khâu Luông luôn giữ trong mình ngọn lửa đam mê làm thơ với đa dạng các chủ đề về quê hương, đất nước và con người. Đặc biệt, nhà thơ luôn dành tình yêu thật sâu sắc qua các trang viết về mảnh đất Bản Hon quê hương, cũng như thơ cho các em thiếu nhi. Chỉ tính riêng thơ viết cho thiếu nhi, đến nay Dương Khâu Luông đã có 5 tập dành cho lứa tuổi hồng.
Không chỉ dừng ở đó, nhà thơ Dương Khâu Luông luôn ý thức được việc giữ gìn và phát triển bản sắc dân tộc qua từng con chữ của mình. Ông đã xuất bản bốn tập thơ do mình sáng tác bằng tiếng Tày, trong đó có ba tập in song ngữ Tày – Việt, như: ”Dám kha cần ngám điếp”; “Co nghịu hưa cần”; “Phác noọng dú tỉn phạ quây”; “Cỏi dằng slì bjoóc mạ”. Đây không chỉ là những ấn phẩm phong phú nội dung, có giá trị đối với bạn đọc mà còn là những món quà tinh thần vô giá dành cho bà con và thiếu nhi quê hương ông.
Trang điện tử của tạp chí “Nhà văn và cuộc sống” kỳ này xin trân trọng gửi đến bạn đọc chùm thơ song ngữ Tày – Việt của nhà thơ Dương Khâu Luông.
ĂN CÒN
Slán hội dá chài dom đảy ăn còn
Au mừa lườn chang cừn nòn bấu đắc
Chứ noọng tỏt còn, chứ mừng noọng lẳp
Còn dò pây đảy, chứ noọng hết lừ đây?
Bản dịch:
QUẢ CÒN
Tan hội rồi anh giữ được quả còn
Đem về nhà đêm đêm không ngủ được
Nhớ em tung còn, nhớ tay em bắt
Quả còn cất được, cất sao nổi nỗi nhớ em đây?
SLẮC CHÀM QUÊ NOỌNG
Chài ơi hạy mà dương quê noọng
Chồm slắc chàm kheo ón kheo kheo
Slắc chàm tẳm vằn xưa mì dá
Slao báo Tày slửa khóa mjạc đây.
Chài ơi hạy mà dương que noọng
Chồm au húc, slan mản lài ăm…
Slắc chàm phải slan đây pện bjoóc
Tồng quê làu them điếp slương căn
Chài ơi hạy mà dương quê noọng
Slắc chàm kheo kheo ón điếp lai
Vằn xưa cần ké chướng mà dá
Pây thâng tầư củng nếp chứ chang slim…
Bản dịch:
SẮC CHÀM QUÊ EM
Một lần thôi mong anh hãy đến
Ngắm màu chàm xanh thắm quê em
Màu sắc từ ngàn xưa đã có
Nhờ sắc chàm trai gái đẹp hơn.
Một lần thôi mong anh hãy đến
Xem nhuộm chàm, dệt vải, trồng bông…
Sắc chàm đan hoa văn đẹp quá
Thổ cẩm quê mình thêm quý, thêm yêu.
Quê em mong một lần anh đến
Màu chàm xanh anh sẽ yêu hơn
Ôi sắc màu thân thương bình dị
Ngàn xưa truyền đẹp mãi sắc quê.
ĂN PÂU MẠY
Nẳm ăn pâu hết lóa hẩư co mạy
Cần hâư nghị ám pâu tẻo đảy pền mạy quỷ
Ám pâu lẻ cần hâư ái dủng
Tọ vạ co mạy pâu chắng pền mạy quỷ lài đây.
Bản dịch:
CÁI BÌU CÂY
Cái bìu tưởng chỉ làm xấu cho cây
Có ai nghĩ chỗ bìu làm nên gỗ đẹp
Là bìu thì có ai cần đến
Nhưng bìu cây cho gỗ quý vân hoa.
NGHÉ CỌN
Nghé cọn pắn cừn vằn bấu chải
Quại nặm tả khửn tưởi tổng nà
Tổng nà oóc slắc kheo ưn ứt
Slim tầu chài tố cừn vằn tàn tực
Tồng cọn pắn bấu chải slắc pày
Điếp noọng lai, chang slim mại mại
Slim tầu chài tố tồng quằng cọn pắn
Cừn vằn tưởi hẩư tổng noọng đây.
Bản dịch:
CÁI CỌN
Cái cọn quay ngày đêm không nghỉ
Múc nước sông lên tưới mát cánh đồng
Cánh đồng xanh dịu dàng, êm ấm.
Con tim anh cũng ngày đêm nhịp đập
Như cọn quay không nghỉ không ngừng
Mãi dâng em một tình yêu đằm thắm.
Mãi tim anh như guồng quay cọn nước
Ngày đêm tưới mát cánh đồng em.
BẠI CO MẠY CẢI
Chang đông mì lai dưởng mạy
Tọ cẩn mì bại co mạy cải
Pjai slung, cáng lì
Chỏa ngàu khăm
Sle búng đông đảy them lèng, mắn.
Tọ cụng mì bại co mạy cải
Tỉnh chang cuông quoác
Sle hẩư hên, slưa mà hết lằng
Búng đông bấu nhằng dú ỏn.
Bản dịch:
NHỮNG CÂY CỔ THỤ
Trong rừng có nhiều loại cây
Nhưng rất cần có những cây cổ thụ
Thân khỏe cành vươn
Tỏa bóng mát
Cánh rừng thêm sức sống.
Nhưng cũng có những cây cổ thụ
Bên trong ruột rỗng
Làm hang ổ cho loài hổ, báo
Cánh rừng chẳng bình yên…
HẾT CẦN TÀY BẤU CHẮC PHUỐI TÀY
Hết cần Tày bấu chắc phuối Tày
Táng slừ co mạy bấu mì cốc
Mạy buốt kheo tọ slim lẻ đỏi
Slắc kheo dim đảy hết lừ dim đảy khoăn.
Bản dịch:
LÀ NGƯỜI TÀY KHÔNG BIẾT TIẾNG TÀY
Là người Tày không biết nói tiếng Tày
Như cái cây không biết đâu là gốc
Cây có xanh nhưng hồn cây sẽ héo
Lá xanh mượn được nhưng hồn làm sao thay.
PI CUỔI
Nó ón
Buốt khửn chang đi co cuổi
Chắng pền bâư pền cáp
Bấu chắc kỷ lai pày pện nảy
Đi chắng buốt oóc va.
Bản dịch:
HOA CHUỐI
Nõn chuối
Mọc ra từ ruột cây chuối
Rồi thành lá, thành bẹ
Chẳng biết bao nhiêu lần như thế
Ruột mới nở ra hoa.
NGHÉ ĐUAY
Nghé đuay
các hết sloóc khửn lườn
tồng ngàu cúa mẻ slinh
tồng ngàu cúa pá khỏ nhọc
cần pây xẩư, pây quay xày chứ
Vằn chiêng
chủa lườn ngoòng dú tỉ ăn đuây
tiểng bảt kha nhám khửn
hôn dùng mì cần mà xỉnh lườn pi mấư.
Bản dịch:
CÁI CẦU THANG
Cái cầu thang
đứng nghiêng nghiêng làm lối lên sàn
mang dáng mẹ sinh thành
mang dáng cha khó nhọc
ai đi gần đi xa đều nhớ
Ngày tết
chủ nhà luôn ngóng phía cầu thang
vang tiếng bàn chân bước
mừng có khách đến nhà xông tết
SLÌ THU CHỨ NOỌNG
Điếp noọng dá pjạc căn khảu slì thu
Sle tứ mỉn slì thu mà chứ noọng
Slì thu nảy
Slì thu lăng…
Pửa nảy noọng đạ mì khươi dá
Chài tố mì mjề
Noọng dú tẳm phuông hâư chài bấu lụ
Tọ slì thu mà tẻo chứ noọng xiên quay.
Bản dịch:
MÙA THU NHỚ EM
Yêu em rồi chia tay vào mùa thu
Để từ đó trong anh mùa thu thành nỗi nhớ
Mùa thu này
Mùa thu sau…
Bây giờ em đã có chồng
Anh có vợ
Em ở nơi nào anh không biết nữa
Sao mùa thu cứ thương nhớ nghìn chùng.
NOỌNG PÂY HÂƯ LĂNG BẤU MÀ HỘI?
Ăn còn pi quá nhằng dú nảy
Noọng pây hâư lăng bấu mà thâng hội?
Hẩư chài dặng thả vạ ăn còn.
Ăn còn pi quá nhằng dú nảy
Noọng khót cằm dá lăng bấu mà?
Lụ noọng đạ pây nèm cần hâư?
Lụ noọng đạ pây au khươi dá?
Lụ noọng sle lừm cằm khót chang loỏng khuổi, loỏng pù?
Hội tỏt còn tôổng quảng nhật têm cần
Tọ bấu mì noọng pện bấu nhằng mì hội.
Bản dịch:
EM ĐI ĐÂU MÀ SAO KHÔNG ĐẾN HỘI?
Quả còn năm ngoái vẫn còn đây
Em đi đâu mà sao không đến hội?
Để mình anh với quả còn đứng đợi.
Quả còn năm ngoái vẫn còn đây
Em hẹn rồi mà sao không tới?
Hay em đã theo ai?
Hay em đã lấy chồng?
Hay lời hẹn em để quên nơi xó núi?
Hội tung còn đông vui bãi chật kín người
Nhưng không có em như không còn có hội.
