Lê Thị Kết (Huyện Đông Anh, Hà Nội)
Cứ đến hẹn lại tới, khi tiết trời bắt đầu chuyển giao từ mùa xuân sang đầu mùa hè với từng vạt nắng vàng chói chang trải dài trên các vòm cây đại thụ, trên những mái ngói rêu phong phố cổ bàng bạc màu thời gian, thì cũng là thời khắc báo hiệu mùa hoa sấu khoe sắc đua hương bắt đầu tới. Chẳng biết tự khi nào, những hàng cây sấu già được trồng nhiều trên hè phố, trong các khuôn viên vườn hoa, công viên… đã trở nên rất đỗi thân quen với hết thảy những người con của Hà Nội. Cũng chỉ là một loài cây trồng có tác dụng làm bóng mát, tạo cảnh quan như bao loài cây xanh đường phố khác, nhưng ngoài những tác dụng đó ra, cây sấu còn có một giá trị nữa đó là cung cấp quả cho con người, mà thứ quả có thể dùng chế biến thành món ô mai sấu, món chè sấu đá ăn rất mát, dùng nấu canh chua, luộc rau, hay chế biến kèm nhiều các món ăn khác… cũng đều tuyệt ngon, hấp dẫn đến khó quên. Mùa quả sấu tới thường là trẻ con, người lớn thích hơn vì được ăn sấu; song khi mùa sấu ra hoa cũng luôn được bọn trẻ, mọi người nói chung mong đợi vì loài hoa mộc mạc, giản dị, bé nhỏ, có màu trắng đục này luôn toát lên mùi thơm quyến rũ, khiến cho không gian ngập tràn trong mùi hương khoan khoái, dễ chịu vô cùng …
Còn nhớ, có một giai đoạn ngắn ngủi của thời ấu thơ, khi gia đình tôi sống trong một khu phố cũ, nơi có đường Trần Phú chạy ngang qua. Ai cũng biết con đường này trồng toàn cây sấu, và có một thời người Hà Nội gọi con đường này là ”con đường của những hàng cây sấu”. Chính vì ở sát bên ”đường cây sấu” nên ít nhiều ký ức tuổi thơ tôi cũng ngập tràn vô vàn những kỷ niệm về loài cây hoa đường phố này. Tôi nhớ rất nhiều những kỷ niệm dưới những tán sấu già cổ thụ, khi ngày còn nhỏ bọn trẻ trong khu phố chúng tôi vẫn thường nô đùa chơi nhiều trò chơi dân gian. Khi mùa hoa sấu tới, chúng tôi vẫn túm năm tụm ba mải mê, chăm chỉ nhặt từng đài hoa sấu nhỏ li ti rụng xuống rồi dùng sợi chỉ xâu thành các chuỗi dài đeo vào cổ, vào tay trông rất ngộ nghĩnh. Chúng tôi còn thỉnh thoảng chơi trò cô dâu chú rể, khi gán ghép những đứa trẻ với nhau, và trong thời khắc mùa sấu nở hoa thì cô dâu, chú rể chắc chắn sẽ được quàng lên đầu một vòng hoa sấu trắng đan kết khá cầu kỳ. Tôi có khá nhiều kỷ niệm gắn liền với loài hoa mộc mạc này, khi những ngày thơ bé, nhiều đêm trăng tôi cùng nhóm bạn vẫn dạo phố ngắm những cơn mưa hoa theo làn gió nhẹ rắc xuống đẹp tựa như trong cổ tích.
Hồi ấy hễ vào mùa hoa sấu, đêm nào trước khi đi ngủ bà nội cũng dặn tôi là không được đóng cửa sổ để bà được ngửi, hít hà chút hương hoa sấu thoang thoảng dịu mát. Bà tôi cũng rất thích loài hoa này, bởi vì bà sinh ra và lớn lên ở khu phố cũ của Hà Nội và cũng từng gắn bó với những hàng sấu già có hoa nở vào đầu hè suốt mấy chục năm. Sau khi cả gia đình tôi chuyển ra vùng ngoại thành sinh sống vì một số lý do, không chỉ cha mẹ tôi, bản thân tôi, mà bà nội tôi cũng luôn nhớ về khu phố cũ trung tâm, nơi có những hàng cây sấu thân thương thường nở hoa mỗi năm một lần vào đầu hè. Thời gian thấm thoát trôi qua thật nhanh, khi năm nay đã là tròn 10 mùa cây sấu nở hoa bà tôi trở thành người thiên cổ, và khi những chùm hoa sấu đầu tiên trong mùa xuất hiện trên cây cao, tôi vẫn luôn nhớ về nội và luôn thầm gọi: Nội ơi, mùa hoa sấu lại về rồi!
Thiên nhiên luân chuyển, vạn vật đổi thay, lớp trẻ cùng trang lứa chúng tôi ngày ấy đều đã trưởng thành, người thì xa Hà Nội, người ở lại và không còn ai trong nhóm bọn chúng tôi còn có nhiều thời gian để mường tượng về hoa sấu nữa, nhưng những kỷ niệm thời thơ ấu với loài hoa này vẫn vẹn nguyên. Mới chủ nhật vừa rồi, khi nện gót trên phố tôi thấy lá rụng xào xạc vội ngẩng mặt lên cao thì thấy những nụ hoa li ti đã bắt đầu hé nở. Tôi thầm nhủ: lại một mùa hè nữa đã về, một mùa hoa sấu dịu mát thơm tho làm sống dậy bao kỷ niệm đẹp đẽ trinh nguyên của mình, của bè bạn thời ấu thơ. Tôi cũng vừa điện thoại cho một người bạn trong nhóm trẻ con ngày xưa ấy, hiện giờ đang sinh sống ở mảnh đất phương Nam của Tổ quốc thông báo rằng: hoa sấu đã nở trắng ngần đầy phố! Nó thích lắm, rồi lại buồn ngay vì nỗi nhớ dâng trào, nó lại thèm muốn được trở lại thủ đô chỉ đơn giản là được thoả mình ngắm nhìn hoa sấu rơi rụng, được đi dưới tán cây sấu già và những cơn mưa hoa ngập tràn hương thơm và sắc trắng đục tinh khôi …
Như đã nói, Hà Nội là đô thị có rất nhiều loài cây hoa đường phố đẹp, mà có lẽ đặc trưng và tiêu biểu cho mỗi mùa hoa đó là: hoa sữa nở vào mùa thu tháng 10, hoa ngọc lan nở vào chớm đông, và hoa sấu nở vào mùa hè… Kỷ niệm, sở thích của mỗi người về các loài cây hoa thường không giống nhau: Có người lại yêu hoa sữa, người thích bằng lăng, phượng vĩ, thế nhưng với loài hoa sấu mà nghe tên tưởng chừng không đẹp ấy kỳ thực lại rất đẹp, và nó được nhiều người thích và yêu đến say đắm, đến mê hồn.
Lại một mùa hoa sấu về và sắc hoa, mùi hương ấy đã làm cho phố phường Hà Nội dịu mát, trong trẻo, thơm tho hơn, khiến bất cứ ai cũng cảm thấy yêu hơn những góc phố thân thương…
