• Đọc theo cách của bạn
  • Bàn tròn & Chuyên đề
  • Không Gian Văn Học Số
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam
Sign In
  • TRANG CHỦ
  • NHÀ VĂN & CUỘC SỐNG
    • Chân Dung Cuộc Sống
    • Đối Thoại Với Cuộc Sống
    • Nhà Văn Với Nhà Trường
  • NHÀ VĂN
    • Góc Nhìn Nhà Văn
    • Tác Giả Mới
    • Không Gian Văn Học Số
  • VĂN THƠ TRĂM MIỀN
    VĂN THƠ TRĂM MIỀN
    Show More
    Top News
    HỢP ĐỒNG HÔN NHÂN
    1 Tháng 8, 2024
    Thơ về Mẹ nhân mùa Vu Lan
    8 Tháng 8, 2024
    Thơ Bàn Hữu Tài
    12 Tháng 2, 2025
    Latest News
    Truyện ngắn Viên Nguyệt Ái
    12 Tháng 5, 2025
    Truyện ngắn Song Dương
    6 Tháng 5, 2025
    Thơ Nguyễn Hữu Thịnh
    6 Tháng 5, 2025
    Truyện ngắn Trần Thủy
    16 Tháng 4, 2025
  • TIN VẮN HỘI NHÀ VĂN
    TIN VẮN HỘI NHÀ VĂNShow More
    Nhà văn Khuất Quang Thụy qua đời

    Nhà văn Khuất Quang Thụy qua đời chiều 5/3, sau thời gian…

    3 Min Read
    Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23: “Tổ quốc bay lên” tổ chức ở Hoa Lư – Ninh Bình

    Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 mang chủ đề “Tổ quốc…

    7 Min Read
    Nhìn lại quá trình công tác văn học của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2024

    Ngày 12/12/2024, tại trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam đã diễn…

    12 Min Read
    Khai mạc Kỳ họp thứ IX Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam

    Tagline

    3 Min Read
    Tiểu thuyết Việt Nam
    Toạ đàm thảo luận sách: TIỂU THUYẾT VIỆT NAM HIỆN ĐẠI 1925 – 1945: KHAI SINH VÀ TIẾN TRÌNH

    Viện Pháp tại Hà Nội và Nhà xuất bản Tri thức xin…

    9 Min Read
  • BẠN ĐỌC & LIÊN HỆ
Reading: Lỡ
Share
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt namTạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam
Font ResizerAa
Tìm kiếm
  • TRANG CHỦ
  • NHÀ VĂN & CUỘC SỐNG
    • Chân Dung Cuộc Sống
    • Đối Thoại Với Cuộc Sống
    • Nhà Văn Với Nhà Trường
  • NHÀ VĂN
    • Góc Nhìn Nhà Văn
    • Tác Giả Mới
    • Không Gian Văn Học Số
  • VĂN THƠ TRĂM MIỀN
  • TIN VẮN HỘI NHÀ VĂN
  • BẠN ĐỌC & LIÊN HỆ
Have an existing account? Sign In
Follow US
© 2024 Hội nhà Văn Việt nam I✦I Hợp tác & phát triển bởi VietNet Ltd
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam > Blog > NHÀ VĂN > Góc Nhìn Nhà Văn > Lỡ
Góc Nhìn Nhà Văn

Lỡ

Trần Quỳnh Hoa
Last updated: 2 Tháng 7, 2024 10:41 chiều
Trần Quỳnh Hoa
Share
SHARE

Khuê Anh

Bố hứa bắt cho con con Ve

Ve chưa kịp bắt đã qua hè

Mùa sau, con lớn, chơi trò khác

Bố một mình, bên cây, lắng nghe.

Nguồn: Vũ Quần Phương, Thơ tặng tuổi thơ, NXB Kim Đồng, 2022

Lỡ là một bài thơ tứ tuyệt hiện đại, một thể thơ ngắn.

Tiêu đề như đã gieo vào lòng người đọc một cảm xúc tiếc nuối.

Bài thơ kể lại câu chuyện về lời hứa bắt ve cho con của người bố. Mùa hè ấy người bố đã không kịp làm, và có lẽ ông đinh ninh đến mùa sau sẽ thực hiện được. Nhưng quay một vòng tuần hoàn đến mùa sau thì đứa trẻ đã không còn muốn chơi trò đó nữa, con ve dường như không còn hiện hữu trong thế giới của nó và ông đã không còn cơ hội thực hiện lời hứa của mình.

Đây là bài thơ khai thác một yếu tố tâm lý của con người. Việc bắt con ve là một việc rất nhỏ, nên thường ta nghĩ làm lúc nào cũng được, nhưng rồi người ta quên đi, đến lúc nhớ ra thì thời điểm đó qua rồi và cái nhu cầu đó đã không còn nữa. Ở đây là lời hứa của một việc nhỏ, nên khi không thực hiện được cũng chẳng ai nỡ trách ông bố không giữ lời hứa. Cái đứa trẻ rồi nó cũng quên đi. Bản năng tự nhiên của nó sẽ có những ham muốn mới, những khám phá mới và nó không còn nhớ tới chuyện đó nữa. Nhưng thực ra trong tâm hồn non nớt của đứa trẻ đã có một lần bị tổn thương, bởi vì nó đợi mãi mà không thấy bố bắt ve cho mình. Đến một lúc nào đó đứa trẻ không cần nữa, rồi nó nghĩ rằng lời hứa của bố nó cũng chẳng phải là cái gì quan trọng. Như vậy là tự nhiên ông bố làm mất đi sự tín nhiệm, làm mất cái chữ thiêng liêng của những lời mình nói trong cuộc đời.

Bài thơ được viết bằng ngôn ngữ thật gần gũi, cả bài thơ như những lời trò chuyện hàng ngày trong cuộc sống. Trong nhịp chữ bình dị ấy, làm sao để có thể chuyển nó thành một bài thơ và truyền tải được thông điệp là một điều rất khó, nhất là với thể thơ ngắn.

Mở đầu bằng hai câu thuần là câu kể, câu tả. Câu đầu có hai nhân vật là bố và con. Mặc dù vậy, ta như thấy hai bố con đang trò chuyện và cậu bé ngước nhìn bố với đôi mắt sáng đầy chờ đợi:

Bố hứa bắt cho con con Ve

Câu thứ hai đã manh nha cho chúng ta biết về một “sự cố”.

Ve chưa kịp bắt đã qua hè

Đây chính là sự cố mà ông bố đã để tuột mất thời điểm thực hiện.

Câu thứ ba cũng là câu kể. Nhưng ta để ý bắt đầu có sự ngắt nhịp ở đây:

Mùa sau, con lớn, chơi trò khác

Với nhịp chậm rãi 2/2/3, ta nhận thấy có sự trầm ngâm trong lòng người bố, sự thay đổi của câu chuyện, ta cũng thấy cả sự hồn nhiên của đứa trẻ dù không xuất hiện. Người bố đứng đó với cái điều mà ông đã không ngờ tới, đó là trò chơi năm trước đứa con rất thích thì giờ đây nó đã không còn đoái hoài đến nữa. Sự suy tưởng do câu thơ mang lại càng tăng lên bởi chỉ có mình nhân vật bố đứng đó.

Và câu kết:

Bố một mình, bên cây, lắng nghe.

Đây cũng là một câu kể, câu tả với những ngôn từ rất bình dị hàng ngày. Nhưng chỉ với hai từ chốt là lắng nghe, tác giả đã lật một cách ngoạn mục toàn bộ dòng theo dõi của chúng ta thành một bài thơ hay và ngay lập tức mang đến một hình ảnh vô cùng gợi. Nó làm cho ta liên tưởng tới cái sự nghe của tác giả. Ở đây tác giả lắng nghe cái gì? Theo mạch tả thực của bài thơ, có lẽ người bố đang lắng nghe tiếng ve bởi ông ra đứng bên cái cây năm trước để bắt ve cho con. Nhưng người con đã chạy đi chơi trò khác cùng lũ bạn, nên không chỉ đơn thuần là lắng nghe tiếng ve mà ông còn lắng nghe những điều gì nữa? Với nhịp 3/2/2 chậm rãi hơn câu trước, ta cũng thấy như mình đang trầm ngâm cùng người bố. Lúc này ông nói rõ, hay ông thú nhận chỉ có một mình. Ông ở đó lắng nghe thiên nhiên, lắng nghe tâm hồn đứa trẻ. Chỉ có mình ông với tiếng ve, chỉ có mình ông đứng tiếc nuối điều đã không thực hiện được với con. Và có thể trong cuộc đời mình, cứ một mùa nào có tiếng ve chợt vang lên là ông lại nhớ đến câu chuyện lỡ hẹn này. Ngay cả khi đứa con đã năm mươi, sáu mươi tuổi rồi có thể ông vẫn còn nhớ đến điều đó.

Cái tài tình của bài thơ chính ở hai từ kết. Ta thử tưởng tượng nếu thay bằng hai từ khác, giả như: “Bố một mình, bên cây, buồn bã”. Thế thì nó chỉ tả được mỗi tâm trạng mà thôi. Nhưng hai từ lắng nghe không chỉ tả mà nó còn gợi. Ta như nghe thấy tiếng nhạc. Tiếng nhạc ở đây cũng chính là tiếng ve, tiếng của con ve mà bố đã hứa bắt cho con từ mùa trước. Lại cũng chính là lắng nghe lời hứa đã tuột mất của mình vang lên như một khúc nhạc buồn. Rồi lắng nghe tiếng nói trong trẻo hồn nhiên của đứa trẻ. Một sự lắng nghe đầy tiếc nuối. Cái tiếc nuối chìm vào nỗi ân hận không nói ra nhưng thấm thía biết nhường nào. Cái tiếc nuối ngân lên trong tiếng ve.

Tiếng ve vẫn còn đấy, vẫn ở đây, nhưng cái mong muốn của đứa con đã chạy theo phương trời khác. Vì thế, người cha chỉ còn biết đứng một mình bên gốc cây năm xưa với nỗi day dứt không kịp mang đến cho con mình niềm vui để nuôi dưỡng tâm hồn thơ trẻ của nó. Và thế là tưởng như rất đơn giản, nhưng chỉ một lần Lỡ là không bao giờ còn cơ hội thực hiện nữa. Mà điều này nhà thơ đã nói đùa với tôi khi trò chuyện về bài thơ: “một lần lỡ là phải đợi sang kiếp sau”.

Bài thơ chỉ nói về một câu chuyện nhỏ, câu chuyện của con trẻ nhưng nó gợi cho ta bao điều suy tưởng ẩn phía sau. Những điều vẫn thường hay xảy ra đâu đây, quanh ta và trong chính chúng ta. Nó giúp cho tác giả, giúp cho bạn đọc suy nghĩ kỹ hơn, sống kỹ hơn, trân trọng hơn những điều nhỏ bé để không bị tuột mất một câu chuyện đẹp, một bức tranh đẹp, một giấc mơ đẹp.

Bài thơ ngắn mà dung dị nên ý nghĩa của nó dễ đi vào lòng người. Tác giả viết cho con trẻ nhưng lại cũng viết cho cả người lớn.

Và, cho đến phút cuối này, tôi phải thú nhận rằng tôi đã khóc không chỉ một lần khi đọc bài Lỡ của nhà thơ Vũ Quần Phương.

Hà Nội, hè 2023

TAGGED:Khuê Anh
Share This Article
Twitter Email Copy Link Print
Previous Article Rì rào cõi Tự Thanh thơ!
Next Article HỢP ĐỒNG HÔN NHÂN

Bài nổi bật

Thơ Lý Hữu Lương

Lý Hữu Lương sinh năm 1988 tại Kiên Thành – Trấn Yên – Yên Bái, dân tộc Dao. Hiện anh…

By Đường Uyên 6 Min Read
Tác phẩm của Maria Filipova-Hadzhi, Bulgaria

Nữ tác giả Maria Filipova-Hadzhi sinh năm 1954 tại làng Sitovo…

17 Min Read
Thơ tác giả Siyoung Doung (Hàn Quốc)

Nhà thơ, Tiến sĩ Siyoung Doung tốt nghiệp Khoa Ngôn ngữ và…

16 Min Read

Tác giả

Võ Thị Xuân Hà 1 Article
Nhà văn Võ Thị Xuân Hà sinh tại Hà Nội.…
Sao Khuê 3 Articles
Chia sẻ một chút thông tin về bạn. Những thông…

Ý kiến

Thơ Lại Văn Phong

Em đã giấu/ điều gì trong sắc đỏ…

27 Tháng 5, 2025

Vịn thơ để sống và truyền cảm hứng

Chỉ trong quý I năm 2025,…

25 Tháng 5, 2025

Thơ Nguyễn Khang

Mở cửa gặp nắng giăng tơ/…

23 Tháng 5, 2025

Lá thư của cô bé 13 tuổi gửi Tổng thống Mỹ – Nhà văn Bulgaria với Tình yêu Việt Nam

Trong những năm tháng khốc liệt…

21 Tháng 5, 2025

Mẹ tôi vất vả cả đời

Chỉ mới đấy thôi vậy mà…

19 Tháng 5, 2025

You Might Also Like

Chân Dung Cuộc SốngGóc Nhìn Nhà Văn

ẤN TƯỢNG VỀ MỘT BẬC LƯƠNG Y – CƯ SĨ GIỮA ĐỜI THƯỜNG

Lần đầu tiên tôi gặp Thầy Chân Không Không là trong một sự kiện…

7 Min Read
Chân Dung Cuộc SốngĐối Thoại Với Cuộc SốngGóc Nhìn Nhà Văn

GIÁO SƯ LÊ VĂN LAN – TRÍ TUỆ VƯỢT THỜI GIAN

Tôi có dịp gặp lại Giáo sư Lê Văn Lan trong một sự kiện đặc biệt tháng năm 2025…

7 Min Read
Góc Nhìn Nhà VănThơ

Ngọn đuốc xanh cho mọi nền văn hóa– Phát hiện mới về Hồ Chủ tịch qua tập thơ “ÁNH DƯƠNG CÒN MÃI”

Tư tưởng Hồ Chí Minh là kết tinh giữa tinh thần cách mạng vô sản…

11 Min Read
Chân Dung Cuộc SốngGóc Nhìn Nhà Văn

Nhớ anh Lân Cường

Tôi mạn phép gọi PGS.TS, nhạc sĩ Nguyễn Lân Cường…

8 Min Read
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam

TỔNG BIÊN TẬP: TRẦN ĐĂNG KHOA

Phó tổng biên tập: Nhà văn VŨ ĐẢM
Đặc trách website: Nhà văn KIỀU BÍCH HẬU

Ban biên tập: NGUYỄN CHU NHẠC, NGUYỄN HỮU HÀ, BÙI HOÀNG TÁM, HOÀNG ANH SƯỚNG, LÊ VĂN VỴ
Giấy phép xuất bản: 232/GP-BTTT ngày 27/4/2021

Tòa soạn: Số 9 Nguyễn Đình Chiểu, Hai Bà Trưng, Hà Nội
✦Email: [email protected]
✦Tel: 094 735 8999

Văn phòng đại diện tại Bắc miền Trung: LÊ VĂN VỴ
Địa chỉ: Đông Tiến – Thạch Trung – Tp. Hà Tĩnh – Tỉnh Hà Tĩnh   Tel: 0964981345 

Văn phòng đại diện tại Thành phố Hồ Chí Minh: PHẠM HÙNG PHONG
Địa chỉ: Golden King Tower, 15 Nguyễn Lương Bằng – PMH – Q. 7 – Tp. Hồ Chí Minh Tel: 028 710 88879

Văn phòng đại diện tại Tiền Giang: TRẦN ĐỖ LIÊM
Địa chỉ: Số 744 Lý Thường Kiệt – Phường 5 – Tp. Mỹ Tho – Tiền Giang  Tel: 0913962863

Văn phòng đại diện tại Bạc Liêu: LÊ THANH QUANG
Địa chỉ: 44 Phạm Ngọc Thạch- P.1 – Tp. Bạc Liêu  Tel: 0939269779

News

  • BÀI NỔI BẬT
  • NHÀ VĂN & CUỘC SỐNG
  • TIN VẮN HỘI NHÀ VĂN
Tạp chí Nhà Văn & Cuộc sống - Hội Nhà văn Việt nam © 2024 I✦I Hợp tác & phát triển bởi VietNet Ltd
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?